Izotopy helu dzielimy na stabilne i niestabilne. Do pierwszej grupy należy zaliczyć hel-3 i hel-4. Do drugiej pozostałe znane izotopy tego pierwiastka: hel-2, hel-5, hel-6, hel-7, hel-8, hel-9 i hel-10. Aby przybliżyć jednak te dwa zespoły, powinniśmy poświecić kilka słów na uszczegółowienie, co kryje się pod określeniami „stabilny” i „niestabilny”. Wyjdziemy jednak od pojęcia samego izotopu. Posługujemy się nim od początku istnienia blogu, a więc z samym terminem na przykładzie izotopu-3 jesteśmy osłuchani. Czas jednak przybliżyć jego istotę.
Isos + tops – takie samo miejsce w układzie okresowym
Mianem izotopu określa się odmianę danego pierwiastka chemicznego, który zachowuje generalne właściwości fizyczne i chemiczne swojego „prototypu„. Liczba atomowa (liczba protonów w jadrze) pozostaje identyczna bez względu na izotop. Różnicuje je liczba neutronów, a w konsekwencji liczba masowa. Pierwiastek może mieć nawet do kilkunastu izotopów wykazujących odmienność w wartościach odnoszących się do ich gęstości, temperatury wrzenia, topnienia i sublimacji. Liczbę znanych izotopów w ogólnej rachubie szacuje się na 2670. Przykładowo, bohater naszego blogu – hel-3 jest jednym z dziewięciu izotopów helu. Oprócz wyżej wymienionych możliwie występujących różnic należy zaliczyć także różnice w związkach chemicznych tworzonych przez różne izotopy jednego pierwiastka. Co ciekawe, w postaci naturalnej pierwiastek występuje jako mieszanina wszystkich izotopów.
Samorzutna przemiana izotopu
W świecie chemii ze względu na stabilność izotopów wyróżnia się ich dwie grupy, wspomniane przeze mnie na samym początku. Stabilne – to inaczej izotopy trwałe. Charakteryzują się tym, że nie ulegają samorzutnej przemianie na inne izotopy. Do nich właśnie należy hel-3. Jego cechy „prywatne”, różnicujące go na tle innych izotopów jego macierzystego pierwiastka – helu, nie zmieniają się. Nie dotyczy to natomiast izotopów niestabilnych, nietrwałych. Powstają zwykle w wyniku przemian jąder atomowych – tj. w rezultacie reakcji jądrowych. W tym należy upatrywać także genezę innej ich nazwy: izotopy promieniotwórcze. Są zdolne do przemian na inne izotopy innego pierwiastka.
Pomimo, że może brzmieć to skomplikowanie, mam nadzieję, że udało mi się rozjaśnić wszystkim czytelnikom bloga podstawowe pojęcie. Izotop helu-3 nie jest odrębnym od samego pierwiastka helu. Jednak jego odmienne właściwości powodują, że na Ziemi dostępny jest w śladowych ilościach, pomimo sporej obecności samego helu a jego poszukiwania muszą sięgać nawet Księżyca.